JAN M. VERBURG
Jan Marinus Verburg (1949) wordt geboren met een potloodje in zijn hand in Groningen en brengt zijn jeugd door in Amsterdam en Zutphen. In 1967 belandt hij op de AKI in Enschede. Het is de periode dat de kersverse en bevlogen directeur Joop Hardy de scepter zwaait. Een aanvankelijk schoolse, gedisciplineerde structuur maakt plaats voor een revolutionair antiautoritair klimaat waar de studenten sterk op zichzelf zijn aangewezen. Het voert Verburg ver weg van zijn orthodoxe roots. Er volgt een eerste uitgebreide kennismaking met de grote namen uit de kunstgeschiedenis. De ‘meesters van weleer’ blijken een onuitputtelijke bron waaruit verschillende elementen en motieven blijven opduiken in zijn latere werk. Voor iemand die een beetje vertrouwd is met de helden uit de schilderkunst is er de herkenning van iconische schilderijen. Hans Baldung Grien, Goya, William Blake, Theodore Géricault en Otto Dix zijn slechts enkele van de kunstenaars die in een halve eeuw kunstenaarschap de revue passeren.
“Ik ben een bewonderaar” zegt Verburg van zichzelf en die bewondering blijft niet beperkt tot voorbeelden uit de beeldende kunst maar strekt zich ook uit naar de literatuur. Ze heeft vorm en kleur gekregen in zijn schilderijen, tekeningen en in een grote collectie “livres d’artiste”.
“Ik ben een bewonderaar” zegt Verburg van zichzelf en die bewondering blijft niet beperkt tot voorbeelden uit de beeldende kunst maar strekt zich ook uit naar de literatuur. Ze heeft vorm en kleur gekregen in zijn schilderijen, tekeningen en in een grote collectie “livres d’artiste”. Deze laatsten contrasteren sterk met het boek waarmee Jan M. Verburg al vroeg furore maakt. In 1977 verschijnt “Tom Tippelaar” een platenboek op groot formaat dat is ontstaan vanuit de tekeningen die hij tijdens een voettocht langs de Engelse kust maakt en waar later, op verzoek van de uitgever, de tekst van Annie M.G. Schmidt aan is toegevoegd. In 1978 wordt het werk onderscheiden met de “Gouden penseel”. Hoewel dit boek in zekere zin een eenling is in het oeuvre, is het op reis vastleggen van indrukken en belevenissen in boekvorm een constante gebleven in het leven van de kunstenaar. In talloze reisboeken, die in vorm variëren van een klassieke dummy tot een leporello, is een weerslag te vinden van gebeurtenissen en observaties. Verburg schildert, tekent, maakt collages en alles wordt gekenmerkt door een enorme beelddichtheid; het kijkproces wordt een dynamische ervaring, ‘on the road’ maar dan in een boek.
Het getuigt van een grote vitaliteit, iets dat ook uit zijn schilderijen spreekt. Overrompeling en turbulentie met als resultaat een vorm van chaos die het narratief op een volstrekt eigen manier weet te verbeelden.
Naast het autonome werk is Verburg een veel gevraagde ‘scenic artist’ voor heel uiteenlopende projecten. Voor de filmset van producties als ‘Bye Bye Blackbird’ (Robinson Savery 2003/4), ‘Zwartboek’ (Paul Verhoeven 2006) en ‘Brimstone’ (Martin Koolhoven 2016) speelde hij een belangrijke rol. Voor grote publieksevenementen als ‘Rollende Keukens’ en ‘Lowlands’ is hij één van de gezichtsbepalende kunstenaars. Zijn grote, beschilderde doeken zijn heel herkenbaar, ze zijn tot iconen geworden net als de ‘helden’ die erop zijn afgebeeld. Dat de maker in een bij hem passende bescheidenheid op de achtergrond is gebleven spreekt boekdelen.
Jaap Nijstad
GOED NIEUWS
De bijzondere expositie Lost Paradise is de aanzet geweest tot de heruitgave van Tom Tippelaar (1977).
Deze heruitgave wordt op 15 augustus om 15.00 uur in de Gudulakerk gepresenteerd.
Bij boekhandel Praamstra in Deventer zullen de originele prenten uit het boek worden geëxposeerd.
TOM TIPPELAAR verscheen voor het eerst in 1977
Het boek werd in 1978 bekroond met een Gouden Penseel, en is inmiddels een legendarisch boek geworden. Intussen zijn we bij de vijfde druk, in een kleiner formaat, maar met dezelfde denderende tekeningen en kleuren van Jan M. Verburg!
